An sire ri [SOONINKON MAARINDEN KAFO EJIPT](Association Culturelle de Soninké en Egypte) Daaxan kanma
     
Danbe
Wagadu Danbe
Sooninkon do Silamaaxu
Sooninkon ananu
Sooninkan dappun do debu
Sooninkon taaxu ñiiño
Xanne
Sooninken xara
Taalinun do digan xooro
Gemu-xan dare
Safande
Kafo
Kafon gemunde
Yaxu
Sallu
Terende
Naamen do Laada
Suugun do regu
Suugaanon do Jaaru
Gunanwun do Sunku
Natalinu
Fedde
S.M.K.E (A.C.S.E)
Xaran feddu
Golliñan feddu
Tuwanlenmaaxu
S.M.K.E kitera
Sooninkaaxun feddu
N'o maatendi
Xara/ kittibatte toxo o kan kitaaben wa
Tana
Kitaabun noonu
Soobe
Meeñiyu
Deemandu kafon da
Kafo / Yaxu

Sooninkara Yexun

Yexu ni fi ya walla kappe ya ni yigo do yaxare naxa sariyan killen kanma, I kiñe halle siinan haqe yogo yi.

Yexun wa duna di gelli o haaba Adama(Se) d'o ma Haawa(Sette) kiye (gelli duna joppe bire).

Soonikara yaxun ?ano gelli ganni, a moxon geben ?ani, xo: yaxaren gana yi a ga demu yexini m'a ga ma demu yexini.

Tunkan renmun ñi yexini i do meenaxa, moodin renmun xañi mee yaxini, komon xa ñi mee yexini. Xa moodin renmu rañi tunkan renmun yexini, ma tunkan renmun rañi moodin renmun yexini.

Yaxanbaane gana yaxanne wari a gana lin ?'a da, a na daga i haaba noqu kuudo n'a kon'a da ti kaati ren-yaxare I wa mulla na yexi, gell'an da gemu haaben ?a, i na killun kuttun tara, ken geni xo na jaaren xeyi katta yaxaren saaranon ?a, nan t'i wa mulla ni ren-yaxaren kini i ren-yigon ?a. Gell'i gana dun?e, i wa koota kutunu nan ti ke koota hulaane ni tanma rege koota.

Tanman rege koota yaxaren saaranon do yigon saaranon wa meeñiini misiiden di, ma dingira su tanman raga regene noqube.

Tanman rege halle, salle su gana kiñe (baana, sunxaso) kiinen nan xawa tiye ma ñexe walla dagana katta yaxaren haaba yi (a kallu).

I nda yexun biren kutu, yigon na ñaxamala xeyi katta yaxaren haabanu yi, kun xan'a xeyi katta saaxanun wa, I kun yan xawa kootan kutunu. Ken halle i na meeñi kuudo na huttun kettu.

A gangebe ñaxan wa ñaana alaxamisan koota, ma alahadi, ñaxan kiyendi maaño yigon wa toxxo haaben noqu i duran konpen di, a di mellemun do menjan?u, maaño yaxaren xa ni ken moxo ya di.

Naxan ?ana ñeme yigon menjan?un wa duwan?'a da ti yexun tinme moxo sire, do ni xannun gemundi kun d'i me.

Alaxamisan wuron di ma nelle, yaxarun wa maaño yaxaren yanqin'i kan di, xa maa ren tintun ta kappa yanqaanon wa . Yaxun wa ñemene ken kootan su.

Maaño yigon wa warayi ni kille yexun xibaarun wa ti sere yi, I ga ti ni ken da(haraba yigo) yaxaren xawa ken moxo ya di(haraba yaxare).

Naxan ?ana ñeme ti koye yi, deben yaxarun su wa meeñi ni, maarenmun do menjan?un, maaño yaxaren noqu, kuudo na baasenun kini yaxaren kaadun kon wa, do na koyi jama wa.

Ke ni digan buccunu ya yi yexun kanma sooninkara gelli ganni ma saasa.

 

Mahamadu salle gasanma

 

 


- Copyright 19/10/2005 © soobe. fr.tt Tous droits réservés - soobe.fr.tt dangon su tuge-